Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı dr. Yıldıray tabak, gut rahatsızlığı, göstergeleri ve tedavi şekilleri hakkında veriler verdi
Uykuda, akşam yarısı çok fazla bir eklem ağrısı ile uyanabilirsiniz. Eklemlerde şişme; Eklem etrafındaki deride renk değişimi ve ciltte soyulma, döküntü oluyorsa gut hastası olabilirsiniz. Özel bsk eskişehir anadolu hastanesi fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı dr. Yıldıray tabak, gut rahatsızlığı, göstergeleri ve tedavi şekilleri hakkında veriler verdi.
Gut, bir takım eklemlerde apansız ve şiddetli gelişen ağrı, hassasiyet, kızarma, şişme ve ısı artması nöbetlerine neden bulunan bir rahatsızlıktır. Umumiyetle tek eklemi, sıklıkla da ayak başparmağını etkiler. Bununla beraber diz, ayak bileği, ayak, el, el bileği ve dirsek eklemleri de etkilenebilir. çok nadir hastalarda omuz, kalça ve omurga tutulumu gelişebilir.
Gut herkesi aynı biçimde etkilemez. Bir takım insanlar yaşamları boyu bir tek atak geçirirler ve bundan farklı herhangi bir problem oluşmaz. Bazılarında ise zamanla eklemlerde hasara ve ağrıya sebep olan şiddetli müzmin ataklar görülür. Gutun kesin kür sağlanan bir tedavisi yoktur yalnız iyi bir tedavi ile bütünüyle hastalık önlenebilir. Münasip tedavi alevlenme sıklığınızın azalmasına hatta alevlenmelerin bütünüyle kesilmesine ve eklem hasarlarının gelişmesine handikap olabilir.
Ataklar umumiyetle aniden, süratli bir biçimde gelişir. İlk atak sıklıkla mükellef bir gece yemeğinin ( çok fazla miktarda alınan kırmızı et ve alkolün arkasından ) Arkasından akşam gelişir. Uykuda, akşam yarısı çok fazla bir eklem ağrısı ile uyanabilirsiniz.
Atak sırasında şunlara dikkat edin:
Birinci apansız, şiddetli eklem ağrısı
2. eklemde şişme
üçüncü eklem etrafındaki deride ışıltılı kırmızı ya da erguvani renk değişimi ve ciltte soyulma, döküntü olarak bulunması
4. eklem çevresinde çok fazla hassasiyet-hatta yatak çarşafının değmesi dahi bu sahada şiddetli ağrıya sebep olabilmektedir.
Rahatsızlığın başlangıç yıllarında ataklar çok çok nadir gelir. Ataklar arasındaki her şeyin olağan olduğu, şikayetlerin olmadığı bir dönem mevcuttur. Eğer hastalık tedavi ile denetim altında tutulmazsa ataklar daha sık gelir ve atakların süresi uzar. Tekrarlayan ataklar eklemlerinizde hasar meydana getirir. Ataklardan sonrasında eklemlerinizde katılık ve hareket kısıtlılığı oluşabilir.
Gut ataklarını şu nedenler tetikleyebilir:
Birinci çok fazla alkol alımı
2. kusurlu ve haddinden fazla beslenme ( çok fazla kırmızı et tüketimi )
üçüncü cerrahi operasyon geçirme
4. apansız, şiddetli hastalık hali
5. yanlış diyet
6. eklem travması
7. İlaç tedavileri ( Aspirin, idrar söktürücü ilaçlar )
Gut hastalığındaki ağrı ve şişmenin sebebi ürik asit kristallerinin eklemde birikmesidir. Ürik asit bedende hücre döngüsü sonucu ortaya çıkan bir maddedir. Kanda erimiş durumda bulunmakta ve böbrekler yoluyla idrarla atılır. Gut hastalığı olanlarda ürik asit düzeyi kanda çok yükselmiş olup, ürik asit kristalleri eklem ve ayrıca başka dokularda birikim yaparlar. Bu da eklem zarında iltihaba sebep olmaktadır.
Birkaç sene sonrasında hastalık ilerledikçe ürik asit kristalleri eklem ve eklemlerin etrafındaki dokularda birikim yaparlar. Alt deride şişlik biçiminde oluşurlar. Bir iğneyle delinip içi boşalacak olursa tebeşir tozu gibi beyaz ürik asit kristallerinin dışarı çıktığını görebilirsiniz. Bu şişlikler umumiyetle hasta eklemlerin içerisinde ya da etrafında, dirseklerin beraberinde, parmakların üzerinde, ayak başparmağında ve kulak kıvrımında yerleşir. Tedavisi yapılmazsa eklemlerde hasar meydana getirir.
Ürik asit kristalleri böbrek ve idrar yollarında ya da idrar kesesinde taş oluşmasına sebep olabilir. Pek çok faktör bu oluşuma sebep olmaktadır. Yeteri kadar sıvı alınmamış olması taş oluşumunu kolaylaştırır. Çünkü sıvı azlığında yetersiz idrar miktarı ürik asitin çökmesine sebep olmaktadır. İdrarın asitliğini düşüren türlü hastalıklardan da taş yapısı görülebilir. Başka bir neden de beslenme alışkanlığıdır. Bir takım insanlarda münasip olmayan diyet, ürik asit yapımını artırarak böbreklerde taş oluşumunu artırabilir. İdrar tetkiki vücudunuzdaki ürik asit yapımı hakkında bilgi verecektir. İdrar tetkiki hususiyetle yararlıdır. Çünkü bir takım gut hastalığı olanlarda ürik asitin idrarla atılımı çok artmıştır. Bu şahıslarda böbrek taşı yapısı riski yüksektir.
Kİmler gut hastasi olur?
Rastgele bir yaşta meydana gelebilirken umumiyetle ilk atak 40 – 50 yaşları arasındaki erkekleri etkiler.
Bununla beraber gut bayanlarda da görülmektedir. Özellikle menopoza giren bayanlarda gut riski çoğalmaktadır.
Tani nasil konulur?
Gutta tanı, doktorunuzun sizi muayene etmesi ve şikayetlerinize dair sorular sormasıyla konur. Doktorunuz kan ürik asit düzeyinizi görmek için kan tahlili arzu edebilir. Yalnız şunu hatırlamak lazımdır. Kan – ürik asit düzeyinin yüksekliği gut hastası olduğunuz manasına gelmediği gibi olağan seviyeleri de hasta olmadığınız demek değildir. Akut atak sırasında kan – ürik asit düzeyinin bir ehemmiyeti bulunmamaktadır. Çünkü bu dönemde kan – ürik asit düzeyi yüksek, olağan veya düşük çıkabilir.
Doktorunuz daha sonrasında eklem romatizmalarının öteki tiplerini de dışlamak için muayenesine devem edebilecektir. Örneğin yalancı gut ve artrit gibi. Bu 2 koşulda guta benzemekle birlikte ürik asit kristalleri görülmez. Doktorunuz artritinizin tipini belirlemek için kimi zaman tutulan ekleminizden sıvı alarak kristal yönünden incelemek arzu edebilir.
Tedavİ nasil yapilir?
Tedavi asıl olarak ilaç tedavisi ve rejim alışkanlığındaki değişiklikler olarak sınıflandırılabilir. Hedef ağrının azaltılması, akut atakta iltihap süresinin kısaltılması, tekrarlayan ataklardan korunma ve eklem hasarından korunma olarak söylenebilir. Gut iyileştirilmesinde çok nadir cerrahi de kullanılır.
kaynak:sağlıkaktuel