İnternet hayatı ve teknolojinin hızla gelişmesiyle beraber elektronik ortamlar yoğun şekilde kullanılmaktadır. Kimlik doğrulama, gizlilik, veri inkar edilemezliği ve bütünlüğünü sağlayan elektronik imza sistemleri ortaya çıkmıştır. Elektronik imzalar temel özellikleriyle kamu alanında, elektronik ticaret alanında yer alan dönüşüm projelerinde işlemlerin güvenli biçimde yapılabilmesinin imkanlarının oluşmasını sağlamaktadır. Elektronik imza ve ıslak imza aynı hukuki sonuçları doğurmaktadır. Kesin delil olarak kabul edilen elektronik imza elektronik işlemlerde de hukuksal açıdan geçerlik sağlamaktadır. Mobil veya elektronik imzaların elektronik ortamlarda hukuk açıdan geçerliliği sağladığı bilinmelidir. Elektronik imza bilgilere üçüncü tarafların da erişimlerini kapatmak amacıyla bütünlüğü bozulmaksızın tarafların kimliği de doğrulanarak iletildiğini çeşitli araçlarla ve elektronik biçimde garanti etmektedir. Semboller, karakter veya harflerle elektronik imzalar oluşmaktadır. Elektronik imza kanunu’na göre güvenli elektronik imza ıslak imzaya eşdeğer olarak kabul edilen ve güvenli şekilde oluşturulan verilerin de aksi halleri ispat edilene kadar kesin delil olacağı belirtilmiştir. Kanunların özel bir merasim ve resmi hale tabi tutulduğu hukuki işlemlerle teminat sözleşmesinin güvenli elektronik imzayla gerçekleştirilmeyeceği belirtilmiştir.
Elektronik İmzaların Özellikleri Nelerdir?
Elektronik imza imzalanan metne göre farklılık göstermekte olup içeriklerin matematiksel fonksiyondan da geçerek oluşmasıdır. Elle atılan ıslak imzalarda olduğu gibi tek imza olmamakta olup elektronik imza her seferinde farklı kodlar almaktadır. İmzalama da kullanılan anahtarlar mevcuttur. Elektronik imzalar inkar edilemezlik, verilerin bütünlüğü, kimlik doğrulaması gibi özelliklere sahiptir. Elektronik sertifika atılan imzaların doğruluğunu tespit etmek için de geçerli olmaktadır. Nitelikli sertifikalar kanunlara uygun faaliyetlerde bulunan elektronik sertifika hizmet sağlayıcılarından belli ücretler karşılığında temin edilmesi gerekmektedir. Atılan imzaların doğruluğunun sağlanması için de gereklidir.
Elektronik İmza Uygulama Alanları
Elektronik imza finans kurumu ve bankalar, kamu kuruluşları ve kurumları, şube ağı olan sigorta şirketleri, büyük şirketler, yüksek düzeyde iletişim, büyük firmalar, bilgi güvenliği ihtiyacı olan organizasyonlarda uzun ve orta vadede kullanılmaktadır. Kamusal ve ticari alanlarda elektronik imza uygulamaları şöyle sıralanabilir:
- Kamusal alanlarda ki uygulamalar kurumlar arası iletişim, her çeşit başvurular, vergi ödemesi, sağlık uygulamaları, elektronik oy verme işlemi;
- Ticari alanda da sigortacılık işlemleri, internet bankacılığı, e-sözleşmeler, e-sipariş, kağıtsız ofisler de kullanılmaktadır.
Elektronik İmza Neden Gerekir?
Elektronik ortamların yoğun biçimde kullanılmasıyla güven sorunu ve talepler de ortaya çıkmıştır. Bu noktalarda kimlik doğrulama, gizlilik, veri bütünlüğü, inkar edilemezliği de sağlanmaktadır. Elektronik imza temel özelliğiyle beraber kamu alanında ve elektronik ticarette yürütülen e-dönüşüm projelerinde de güvenli şekilde işlemler yapabilme imkanına sahiptir. Elektronik imzaların elle atılan ıslak imzalarla birlikte aynı hukuki sonuçları doğurmaktadır. Kesin delil olarak kullanılacağı da hükme bağlanmıştır. Elektronik imzalar elektronik ortamlarda yapılan işlemlerin hepsinde de mobil imza ve elektronik imzanın kullanılması gerekmektedir.
Elektronik İmza Kullanımının Faydaları Nelerdir?
Çağımızda dijital dönüşüm son derece önemli olup elektronik uygulamalarla kullanıcılara oldukça büyük avantajlar sağlanmaktadır. Teknolojilerin hayatın merkezinde olduğu bu süreçlerde e-imza uygulamalarının kullanıcılara sağladığı faydalar vardır. E-imza öncelikle kağıt, kargo, mürekkep gibi masraflardan kurtulmanızı sağlar. Kamu sektörü, özel sektör oluşu da fark etmeden elektronik imza kullanarak yapılan işlemlerde zamandan tasarruf edilmesi sağlanabilir. Elektronik imzaların kullanılması için internet olan cihaz yeterli olmaktadır. Mekan veya zaman sınırlaması olmaksızın elektronik imzalarla önemli olan belgeleri imzalamanız mümkündür. Resmi işlemlerde sorunsuz şekilde uzaktan çalışma sistemiyle kolaylıkla tamamlanabilir. Elektronik imzanın belli süre kullanıldığı unutulmamalı, elektronik imza yenilenmelidir. E-imzalarda yenilenme ise sertifika sürelerinin bitmesinden yaklaşık üç ay önce başlatılmalıdır.